„Nasze Skały” także w konsultacjach społecznych projektu planu ochrony TPN

Inicjatywa Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały” złożyła w dniu 15.12.2015 roku uwagi do projektu planu ochrony TPN. Ponieważ sprawy uprawiania taternictwa zostały w projekcie planu na najbliższe 20 lat oddane decyzji i kompetencjom dyrektora TPN, nasze uwagi dotyczyły jedynie tej kwestii, wskazując na niezbywalne prawo taterników do wspinania w Tatrach.

Oto one:

Nawiązując do ogłoszenia Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego w sprawie rozpoczęcia konsultacji społecznych dotyczących projektu planu ochrony Tatrzańskiego Parku Narodowego, które są prowadzone w trybie Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm., zwanej dalej Ustawą OOŚ), na podstawie art. 19, ust. 1a i art. 29 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn. Dz. U. 2015 poz. 1651 z późn. zm., zwanej dalej Ustawą o ochronie przyrody, składamy uwagi dotyczące projektu PLANU OCHRONY DLA TATRZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO ORAZ OBSZARU SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW TATRY (KOD OBSZARU PLC 120001) ZNAJDUJĄCEGO SIĘ W GRANICACH PARKU, w zakresie dotyczącym udostępnienia terenu Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Biorąc pod uwagę cechy środowiska przyrodniczego, główne cele ochrony Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz uwarunkowania kulturowe i historyczne, wnosimy o umieszczenie w części ogólnej planu ochrony TPN zapisu o brzmieniu:

Na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego dopuszcza się uprawianie taternictwa w obszarach wyznaczanych przez dyrektora parku narodowego.

Uzasadnienie

Taternicy, jako grupa osób uprawiających sporty górskie (wspinanie, taternictwo jaskiniowe, narciarstwo wysokogórskie), są jedną z najbardziej świadomych i wyedukowanych grup społecznych w dziedzinie ochrony przyrody i korzystających z jej zasobów.

Tematyka ochrony przyrody zajmuje ważne miejsce w programach kursów taternickich, użytkowanie obszarów i obiektów chronionych z jak najmniejszą szkodą dla środowiska przyrodniczego należy do najważniejszych zasad etyki taternickiej. W statutach klubów zrzeszających ludzi uprawiających taternictwo a także w statucie narodowego związku sportowego – Polskiego Związku Alpinizmu znajdują sie zapisy bezpośrednio odnoszące się do ochrony przyrody (przykładowo: statut PZA, rozdział 2, punkt 7.11, o brzmieniu:

PZA realizuje swoje cele poprzez organizowanie, propagowanie i wspieranie działań w zakresie ochrony przyrody i innych inicjatyw prośrodowiskowych, związanych z obszarami działania członków Związku.

Ustawa o ochronie przyrody w art. 15. pkt. 17. odnosi się do uprawiania taternictwa na obszarach parków narodowych poprzez zapis dopuszczający odstępstwo od zakazów w nim obowiązujących, o brzmieniu:

W parkach narodowych zabrania się: wspinaczki, eksploracji jaskiń lub zbiorników wodnych, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych przez dyrektora parku narodowego.

W stosunku do taternictwa na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego przedstawiony ustawowy zapis budzi pejoratywne odczucia, i wydaje się ważnym umieszczenie w planie ochrony przyrody TPN zapisu o proponowanym w preambule niniejszego wniosku, brzmieniu.

W przedstawionym do konsultacji społecznej projekcie planu ochrony TPN odniesiono się (uwagi do załącznika nr 10) do powyższego problemu, powielając sposób interpretacji zgodny z Ustawą o ochronie przyrody:

W rozdziale tym nie uwzględniono (także) szlaków turystycznych i narciarskich, tras narciarskich i nartostrad, a także terenów udostępnionych do wspinaczki i taternictwa jaskiniowego. Zgodnie z art. Art. 15 ust. 1, pkt. 15 i 17 ustawy o ochronie przyrody tereny te wyznaczane są przez dyrektora parku narodowego. Taka interpretacja obowiązuje począwszy od roku 2013, kiedy to zgodnie z zaleceniem Ministerstwa Środowiska, z załącznika nr 5 „USTALENIE MIEJSC UDOSTĘPNIANYCH DLA CELÓW NAUKOWYCH, EDUKACYJNYCH TURYSTYCZNYCH I SPORTOWYCH, Z PODANIEM MAKSYMALNEJ LICZBY OSÓB MOGĄCYCH PRZEBYWAĆ JEDNOCZEŚNIE W TYCH MIEJSCACH” do zarządzenia Ministra Środowiska w sprawie zadań ochronnych dla Tatrzańskiego Parku Narodowego na lata 2014-2016, usunięto wszystkie wymienione wyżej tereny i sposoby udostępniania, pozostawiając tę sprawę w kompetencji dyrektora Parku.

Przesłanki kulturowe i historyczne wskazują jednoznacznie na ścisły związek Tatr oraz Tatrzańskiego Parku Narodowego z taternictwem, począwszy od etymologii wyrazu „taternictwo”, kilkusetletniej tradycji uprawiania taternictwa, a także działań rzeszy taterników polskich na rzecz utworzenia Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Tatry są jedynymi polskimi górami, w których uprawiać można taternictwo, będące namiastką alpinizmu i himalaizmu, w których Polacy odnoszą światowe sukcesy eksploracyjne.

Biorąc powyższe pod uwagę, wnosimy o umieszczenie w planie ochrony dla Tatrzańskiego Parku Narodowego zapisu o brzmieniu:

Na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego dopuszcza się uprawianie taternictwa w obszarach wyznaczanych przez dyrektora parku narodowego.

Z taternickim pozdrowieniem!
Dyrektor IŚW „Nasze Skały”

Włodzimierz Porębski

PS od Redakcji: w dniu 16 grudnia swoje uwagi do planu zgłosiła także Fundacja Wspinka.