Deklaracja UIAA: wędrówki, wspinaczka i wspinaczka górska

UIAA opublikowało dokument, którego celem jest przedstawienie norm zachowania w górach i skałach. Autorzy podejmują kwestie odnoszące się do etyki i stylu wspinania, a także problemy środowiskowe i społeczne.

Poniższa deklaracja jest naturalną kontynuacją tzw. Deklaracji Tyrolskiej, przyjętej w 2002 roku na Future of Mountain Sports Conference w Innsbrucku, oraz Górskiej Deklaracji Etycznej zaakceptowanej w październiku 2009 roku podczas kongresu UIAA w Porto.

Nowy dokument pod nazwą „Declaration on Hiking, Climbing and Mountaineering” został oficjalnie zatwierdzony przez UIAA w 2024 roku podczas Walnego Zgromadzenia na Malcie.

Deklaracja UIAA: wędrówki, wspinaczka i wspinaczka górska

Cele nowej deklaracji są dwojakie:

• Przedstawienie powszechnie akceptowanych norm zachowania, które UIAA uważa za optymalne. Obejmują one etykę i styl, w jakim się wspinamy, a także kwestie środowiskowe i społeczne, o których powinniśmy wiedzieć.
• Pokazanie najlepszych z punktu widzenia alpinizmu praktyk dla wspinaczy i alpinistów. Dotyczy to w szczególności stylu wspinaczki skalnej i wejść na szczyty „alpejskie”. To zbiór zaleceń i norm, a nie zasad, które, miejmy nadzieję, znajdą oddźwięk u wspinaczy i alpinistów na całym świecie.

Deklaracja Tyrolska z 2002 roku była doskonałym dokumentem, który bardzo dobrze służył UIAA i społeczności alpinistycznej oraz wspinaczkowej przez ostatnie 22 lata, a wiele maksym tam zawartych jest nadal bardzo trafnych i obowiązujących. Jednak świat zmienił się dość dramatycznie, a wspinaczka i alpinizm wraz z nim.

Nastąpiły takie zmiany jak: ekspansja wspinaczki sportowej i halowej, coraz większa liczba organizatorów komercyjnych wypraw, którzy prowadzą klientów na główne szczyty w większych pasmach górskich, oraz coraz większy wpływ Internetu, aplikacji i mediów społecznościowych, które zrewolucjonizowały dostęp do informacji i zmieniły trendy. Wpływ tych zmian jest odczuwalny na całym świecie.

Jednym z największych wyzwań jest zmiana klimatu. Wszyscy w UIAA kierujemy się zasadami zrównoważonego rozwoju. Nie chodzi tu tylko o ochronę ekosystemów górskich, ale także o wspieranie dobrobytu lokalnych społeczności i tych, dla których wspinanie i alpinizm stanowią źródło utrzymania. Chodzi o maksymalizację pozytywnych skutków wspinaczki i alpinizmu dla środowiska, społeczeństwa i gospodarki, aby sprawiać, że nasz sport może się rozwijać i nadal cieszyć obecne i przyszłe pokolenia.

Praktyki alpinistyczne różnią się na całym świecie w zależności od kraju i kultury. Żadna z tych odmienności nie jest dobra ani zła, a różnice te wynikają zazwyczaj z rozłożenia akcentów.

Wspinaczka i alpinizm mogą generować pozytywne skutki – działając na rzecz pokoju, wspierając zdrowy tryb życia, promując świadomość i zrozumienie międzykulturowe, wzbudzając dumę z tradycji kulturowych i wspierając budowanie dziedzictwa. Może również pomóc uniknąć wyludnienia i przesiedleń do miast poprzez tworzenie lokalnych miejsc pracy i możliwości zarobkowania, oraz przyczynić się do zwiększenia świadomości i uznania turystów dla naturalnych, kulturowych oraz historycznych wartości i zasobów w górach.

Mamy nadzieję, że ta Deklaracja przyczyni się do wzmocnienia fundamentu, który łączy alpinistów na całym świecie.

***

UIAA uważa, że ​​zasady określone w niniejszej Deklaracji stanowią podstawowe normy, których powinni przestrzegać wszyscy turyści, wspinacze i alpiniści:

Etyka i styl

• Uczciwie informujemy o stylu, w jakim się wspinamy.
• Akceptujemy style innych osób, gdy różnią się od naszego.
• Nie przeszkadzajmy innym podczas wędrówek lub wspinaczki.

Równoważenie ryzyka, sukcesu i porażki

• Zanim podejmiemy ryzyko, rozważamy jakie to będzie miało konsekwencje dla innych.
• Pomagamy innym w potrzebie, nawet kosztem realizacji naszych własnych celów.

Prawa i obowiązki

• Szanujemy naturalne ekosystemy w rejonach wspinaczkowych i regionach górskich.
• Dostrzegamy zmiany klimatyczne i starajmy się ograniczać nasz wpływ na środowisko.
• Przestrzegamy lokalnych przepisów i szanujemy lokalne społeczności oraz ich kulturę.
• Wspieramy prawo odpowiedzialnego dostępu do dzikiej przyrody.

Pełny tekst dokumentu znajdziecie tutaj: UIAA DECLARATION ON HIKING, CLIMBING AND MOUNTAINEERING, 2024.

Deklaracja UIAA – rozdziały

• Szanujemy naturalne ekosystemy w rejonach wspinaczkowych i regionach górskich | Deklaracja UIAA | Rozdział 6
• Pomagamy innym w potrzebie, nawet kosztem naszych własnych celów | Deklaracja UIAA | Rozdział 5
• Zanim podejmiemy ryzyko, rozważamy jakie to będzie miało konsekwencje dla innych | Deklaracja UIAA | Rozdział 4
• Nie będziemy psuć doznań innych | Deklaracja UIAA | Rozdział 3
• Akceptujemy styl innych, nawet jeśli różni się od naszego | Deklaracja UIAA | Rozdział 2
• Uczciwie informujemy o stylu, w jakim się wspinamy | Deklaracja UIAA | Rozdział 1
• Deklaracja UIAA: wędrówki, wspinaczka i wspinaczka górska