„Gipsyho prechod” – pierwsze polskie przejście skitourowego tatrzańskiego wyzwania

W dniach 21 i 22 kwietnia Michał Kaźmierczak i Filip Kuźniak (KW Kraków) powtórzyli jako pierwszy polski zespół pętlę przez Tatry Wysokie autorstwa Vlada „Gipsy” Tatarki, tzw. Gipsyho prechod.

Gipsyho prechod

***

Pętla prowadzi przez szesnaście przełęczy i dwadzieścia trzy doliny, a jej przejście zajęło Vlado trzy dni, ze startem i metą w Chacie przy Zielonym Plesie (26-28.04.1986 r.).

Podejście na Zieloną Przełęcz

Dotychczas pętla ta doczekała się zaledwie siedmiu powtórzeń, w tym dwóch jednodniowych:

• 23-24.3.2012 Michal Malák i Miro Leitner – pierwsze powtórzenie po dwudziestu siedmiu latach!
• 14-16.2.2017 Martin “Elko” Eliáš w zmodyfikowanej wersji
• 27-28.3.2017 Karel Svoboda i Simon Kolaja – przejście nagrodzone przez Czeski Związek Alpinizmu
• 18-20.4.2019 – Jano Jurga
• 9.04.2020 – Gabo Slarko – pierwsze jednodniowe, 20h i 10 minut
• 3-4.03.2021 – Ivan Pobis
• 26.03.2022 – Matej Bernat – rekordowe 16h i 25 minut!

Żółta Ławka o świcie

Polskie powtórzenie zaczyna się i kończy w Morskim Oku, kolejno przechodzi przez:

• Wyżnia Spadowa Przełączka
• Zielona Przełęcz
• Czarny Przechód
• Klimkowa Przełęcz
• Żółta Ławka
• Wyżni Drobny Przechód
• Obłazowa Przełęcz
• Gerlachowska Ławka powinno być Zadná Gerlachovská lávka (Wyżnia Łuczywniańska Szczerbina)*
• Wschodnia Batyżowiecka Przełęcz
• Przełęcz koło Drąga
• Przełęcz pod Kozią Strażnicą
• Siarkańska Przełęcz
• Smocza Przełączka
• Wołowcowa Przełęcz
• Skrajna Piarżysta Przełęcz
• Wrota Chałubińskiego

Całość zajęła nam dwa dni, 15,5h pierwszego dnia z Morskiego Oka do Chaty Teryego oraz 14,5h drugiego dnia z Chaty Teryego do Morskiego Oka.

Wołowcowa Przełęcz

Łącznie pętla ma około 55 km i 6500 m przewyższenia i prowadzi ambitnym, skialpinistycznym terenem, wymagającym zarówno pod kątem podejścia jak i zjazdów narciarskich. Na trasie wykonaliśmy również trzy zjazdy na linie (lodospad na progu doliny Jastrzębiej, Smocza Przełączka i Skrajna Piarżysta Przełęcz).

Na końcu pętli :) Michał Kaźmierczak i Filip Kuźniak

W trakcie tych dwóch dni przeżyliśmy najpiękniejszą i chyba najbardziej kompletną przygodę narciarską, jaką mogliśmy sobie wymarzyć, z każdą chwilę coraz bardziej podziwiając jej autora, czyli legendarnego Vlado. Chapeau bas zarówno dla niego za pozostawienie po sobie tak pięknej narciarskiej linii na mapie Tatr, jak i dla każdego kolejnego zespołu czy narciarza, który zdecyduje się na jej przejście. Warto!

Michał Kaźmierczak (Fast and light)

O pętli możecie przeczytać jeszcze tutaj: skitaternik.pl.

* Wyjaśnienie Grzegorza Głazka, związane z polską nazwą przechodniej przełączki w Zadnim Gerlachu:

Chodzi o przejście północnym z dwóch równorzędnych siodełek pomiędzy Wyżnią i Niżnią Wysoką Gerlachowską, najwybitniejszymi turniami w pn. grani Zadniego Gerlachu. Siodełka te są rozdzielone niewielką Gerlachowską Turniczką. Północne z nich daje najłatwiejsze przejście przez pn. grań Zadniego Gerlachu w poprzek, ze wschodu na zachód (z dol. Wielickiej na stronę doliny Kaczej i trawers ponad tą doliną, systemem zachodów zwanym Tajbrową Ławką, do Wschodniej Batyżowieckiej Przełęczy i poprzez nią do doliny Batyżowieckiej).

W polskiej literaturze przewodnikowej (np. W. H. Paryski) siodełko to ma nazwę Wyżnia Łuczywniańska Szczerbina, a w słowackiej (np. przewodnik Arno Puškáša i „Od A po Z o názovach Vysokých Tatier” Ivana Bohuša) Zadná Gerlachovská lávka.

Problem odmienności nazw polskich i słowackich dla masywu Gerlachu jest poważniejszy i redakcja „Taternika” poświęciła mu kiedyś osobny artykulik z tabelą 10 obiektów („Taternik” nr 1/1978, na końcu monografii wsch. urwisk Gerlachu pióra Tadeusza Preyznera).

Problemy nazewnicze Gierlachu, „Taternik” nr 1/1978

Topograficznie charakter i położenie tej przełączki zilustrowano tu:

• skitaternik.pl
• skialpinizmus.vetroplachmagazin.sk

Niezależnie od komplikacji co do nazw, samo położenie przechodniego siodełka jest czytelne.

Na forum wspinanie.pl na to, że nazwy polska i słowacka dla tej przełączki są istotnie różne, zwrócił uwagę Andrzej Marcisz.