Góry i skrzydła. Opowieść o Adamie „Akarze” Karpińskim
Góry i skrzydła. Opowieść o Adamie „Akarze” Karpińskim Krzysztofa Marchlewicza to biografia żołnierza, konstruktora lotniczego, pilota i alpinisty, kierownika pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje.
Adam Karpiński (1897–1939)
Adam Karpiński urodził się w 1897 r. w Turce. Podczas I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich. Następnie ukończył Oficerską Szkołę Obserwatorów Lotniczych i służył jako obserwator lotniczy podczas wojny polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu służby studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej. Jako konstruktor miał swój wkład w rozwój polskiego szybownictwa, a całe swoje życie zawodowe związał z przemysłem lotniczym.
W środowisku górskim Akar zasłynął natomiast jako inicjator długich wielodniowych przejść zimowych bez korzystania ze schronisk oraz konstruktor alpinistycznego sprzętu. W 1928 r. razem z Konstantym Narkiewiczem-Jodką podjął próbę zimowego przejścia grani Tatr Wysokich.
Przeszedł ponadto wiele dróg w Alpach i był uczestnikiem pierwszej polskiej wyprawy w Andy w 1936 r. Do historii polskiego taternictwa Adam Karpiński przeszedł jako inicjator pierwszej polskiej wyprawy na Mount Everest. Chociaż nie udało się zdobyć zezwolenia na zdobywanie najwyższej góry świata, latem 1939 r. pod kierownictwem Akara wyruszyła pierwsza polska wyprawa w Himalaje. Jej celem był szczyt Nanda Devi East (7434 m), na który weszli Jakub Bujak i Janusz Klarner. Podczas tej samej wyprawy himalaiści podjęli próbę zdobycia drugiego siedmiotysięcznika – Tirsuli (7074 m). Niestety w nocy z 18 na 19 lipca doszło do wypadku. W lawinie seraków zginęli Adam Karpiński i Stefan Bernadzikiewicz.
Książka Góry i skrzydła przedstawia nie tylko koleje losu Adama Karpińskiego. Doskonale udokumentowana biografia jest bowiem jednocześnie próbą wniknięcia w skomplikowane realia międzywojnia, epoki, dla której Karpiński stał się symbolem wysokogórskich aspiracji. Pomimo trudnej sytuacji ekonomicznej ówczesnej Rzeczypospolitej Polacy starali się osiągnąć światowy poziom w alpinizmie i dzięki zaangażowaniu całego środowiska górskiego w pewnym sensie się to udało. Chociaż ani nie zdobyto Everestu, ani nie przekroczono magicznej linii 8000 m, to jednak droga poprowadzona na Nanda Devi East zyskała uznanie w świecie, stając się prologiem do wielkiej himalajskiej historii, którą miały napisać kolejne pokolenia polskich wspinaczy.
Książka jest dostępna w księgarni wspinanie.pl.
„Góry i skrzydła. Opowieść o Adamie „Akarze” Karpińskim”, Krzysztof Marchlewicz, 2020
