Zmarł Józef Nyka (1924-2021)

4 września zmarł Józef Nyka, jedna z wielkich postaci środowiska górskiego. Taternik, alpinista, publicysta, autor przewodników, partyzant AK, z zawodu dziennikarz.

Józef Nyka

***

Józef Nyka urodził się 5 XII 1924 w miejscowości Łysinin k. Żnina. Turystykę w Tatrach uprawiał od 1940 roku, taternictwo od ok. 1952 roku. W latach 1958-65 wytyczył ok. 20 nowych dróg i dokonał pierwszych przejść zimowych. Jego nowe drogi w Tatrach prowadzą np. wsch. filarem Rysów, wsch. ścianą Młynarczyka, pn. ścianą Małego Młynarza, wsch. ścianą Mniszka. Pierwszych wejść zimowych dokonał m.in.: pn. ścianą Świstowej Czuby, wsch. ścianą Mięguszowieckiego Szczytu drogą Sokołowskiego. Wspinał się też w Alpach w latach 1962-65 (np. I wejście pn. ścianą Schiary, czy przejścia ścian Marmolady, Cima Grande, Cima Ovest di Laveredo).

Po lewej Józef Nyka podczas pierwszego przejścia wschodniego filara Rysów (30 lipca 1960 ), po prawej podczas przejścia „Wariantu R” na wschodniej ścianie Mnicha 24 sierpnia 1960. Fot. Adam Szurek

W latach 1944-45 był partyzantem w AK, gł. w Gorcach, także w Tatrach. W 1950 roku ukończył studia dziennikarskie w Warszawie.

Od 1949 roku uprawiał publicystykę na różnorodne tematy aktualne i historyczne związane z krajoznawstwem, taternictwem i alpinizmem na całym świecie. Z czasem stał się prawdziwym autorytetem w tych dziedzinach.

Opublikował tysiące artykułów i notatek w rozlicznych czasopismach i rocznikach polskich, jak „Turysta”, „Wierchy”, „Taternik”, „Poznaj Świat”, „Słowo Powszechne”, „Gościniec”, a od lat 60. także w licznych czasopismach alpinistycznych za granicą: w Europie, USA, Japonii i Indiach.

Przez 29 lat był był redaktorem „Taternika” (1963-91). Był także redaktorem licznych publikacji, m.in. książek związanych z polskich alpinizmem. Przez blisko 36 lat, od 1980 roku, wydawał i redagował „Głos Seniora”.

Józef Nyka i Andrzej Paczkowski podczas Explorers Festival w Łodzi, 2003

W latach 1960-80 był członkiem zarządów Klubu Wysokogórskiego i Polskiego Związku Alpinizmu. Był członkiem honorowym Polskiego Związku Alpinizmu (1974) i Real Sociedad Espaňola de Alpinismo (1982). Za swą działalność krajoznawczą otrzymał Medal Janowskiego (1968) oraz za wybitne zasługi dla rozwoju sportów wysokogórskich, za promowanie imienia Polski w świecie odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2015).

„Tatry Polskie. Przewodnik”, 2020

Autor monograficznych publikacji dotyczących Tatr: „Dolina Roztoki i Pięciu Stawów Polskich” (1954) oraz „Dolina Rybiego Potoku (Morskiego Oka)” (1956), a także przewodników turystycznych „Tatry Polskie” (1969-2020) i „Tatry” (1972 i 1994). Ten pierwszy to wyjątkowa pozycja w polskiej literaturze krajoznawczej, przewodnik jest stale aktualizowany – przez ponad 50 lat ukazały się 22 wydania.

Jest on też współautorem przewodniczka „Podhalański Szlak Wolnościowy” (Wa. 1955) i autorem szeregu publikacji o Gorcach i Pieninach, m.in. szczegółowych przewodników „Gorce” (Wa. 1959, wyd. 3: 1974) i „Pieniny” (Wa. 1963, wyd. 3: 1975). Wydał też albumik „W Tatrach Polskich” (Wa.1971), na stulecie PTT broszurę „Wierchy polskie” 1873-1973 (Wa. 1973) i książkę „Alpinizm, wszystko o…” (Wa. 1976).

Redakcja wspinanie.pl składa najszczersze kondolencje Rodzinie i Przyjaciołom.

Źródła: Wielka Encyklopedia Tatrzańska, Wielka Encyklopedia Gór i Alpinizmu

***

Pogrzeb Józefa Nyki odbędzie się 22 września 2021 (środa) o godzinie 14.00 w kaplicy na Cmentarzu Wojskowym przy Powązkowskiej 43/45 w Warszawie. Urna zostanie złożona w kwaterze G III, rząd urnowy, grób 4.

Przekazujemy prośbę ze strony Rodziny:

Tata był z głębi duszy ekologiem zatroskanym o każdą roślinkę, więc osoby, które zachcą go odprowadzić na miejsce spoczynku prosimy co najwyżej o symboliczny kwiatek, zwłaszcza, że to grób urnowy, więc maleńki.