Triumf przeznaczenia, czyli „Ostatni atak lodowych wojowników” Piotra Trybalskiego – recenzja
3 września 2018 roku nakładem „Wydawnictwa Literackiego” ukazała się monografia Piotra Trybalskiego „Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników”.
Pierwsze wrażenie: okładka, stanowiąca ewidentne nawiązanie do polskich barw narodowych, sprawia wrażenie, jakby stoki K2 spływały krwią, zaś sama objętość tekstu działa zniechęcająco – czy naprawdę tak obszernie trzeba pisać o nieudanej wyprawie 2017/2018, skoro już wszystko na ten temat powiedziano w prasie, telewizji, na spotkaniach festiwalowych?
Drugie wrażenie: dziesięć godzin, 578 stron później wiem, jak bardzo się myliłam. Już przedmowa stanowi małe „trzęsienie ziemi”, od którego Alfred Hitchcock proponował rozpoczęcie dobrego filmu, a potem napięcie stale rośnie. W najmniejszej objętościowo części pierwszej Trybalski przybliża genezę pomysłu atakowania zimą drugiej najwyższej góry świata. Jednak historia polskich podbojów Himalajów i Karakorum rozpoczyna się dużo wcześniej, o czym dowiadujemy się w części drugiej.
Szczegółowy rys historyczny jest bodaj najbardziej potrzebną, a zarazem najbardziej wymagającą – zarówno od autora, jak i od czytelników – częścią tego opracowania. Wreszcie, w części trzeciej otrzymujemy drobiazgowy opis przebiegu skazanej na sukces akcji górskiej oraz sposobów, w jakie uczestnicy ekspedycji radzili sobie z finalną porażką.
Trzecie wrażenie, refleksje: na kolejnych stronach Trybalski ujawnia nie tylko fascynację obranym tematem, ale przede wszystkim solidny warsztat dziennikarski, dzięki czemu książkę czyta się potoczyście i z niesłabnącym zainteresowaniem. Dzieje się tak za sprawą umiejętnego budowania napięcia, logicznego ujęcia faktów, sprawnego kreślenia tła i bohaterów na tym tle działających, wreszcie: swobodnego i jednocześnie konkretnego języka bezpośredniej rozmowy, z intrygującymi puentami. Co jakiś czas otrzymujemy punkty zaczepowe uwagi czytelnika: krótkie zdania, niekiedy równoważniki zdań, kładące silny akcent i jednocześnie zmieniające dynamikę narracji, by podtrzymać skupienie i uporządkować wypowiedź.
Czwarte wrażenie: to nie jest książka o wyprawie, lecz o ludziach, zafascynowanych monumentalną sylwetą nigdy nie zdobytej zimą góry, począwszy od Bronisława Grąbczewskiego, poprzez Adama Karpińskiego, Andrzeja Zawadę, najwybitniejszych postaci tak zwanej (słusznie zresztą) złotej ery polskiego himalaizmu aż po współczesnych himalajskich prominentów. Starając się zachować dziennikarski obiektywizm wobec pierwszo- i drugoplanowych bohaterów swej książki, autor ujawnia jednocześnie, i to z pełną premedytacją, swoją sympatię i uznanie dla Tomka Mackiewicza, którego historia wbiła się tragicznym klinem w przebieg Narodowej Wyprawy 2017/2018.
Piotr Trybalski
Wnikliwy czytelnik dostrzeże w trakcie lektury jeszcze jeden aspekt osobisty, gdy Trybalski z nieskrywaną goryczą ujawnia, dlaczego pisał książkę „z fotela”, a nie „z Concordii”. Okazuje się jednak, że wykluczenie go z udziału w wyprawie w charakterze dziennikarza ostatecznie przyniosło literackiemu przedsięwzięciu wymierne korzyści: z jednej strony konieczny dystans, z drugiej – szerszy ogląd sytuacji.
Wreszcie, „Wszystko za K2” jest dowodem na ewolucję i dojrzewanie Trybalskiego jako autora, który od nieśmiałego towarzysza Piotra Pustelnika w jego opowieści biograficznej transformuje w stronę samodzielnej, twórczej jednostki, która solidny warsztat łączy z intuicją, wyczuciem tematu i chwili, inteligencją i wrażliwością. Docenić należy także Leszka Cichego, będącego dobrym duchem książki, odpowiedzialnego za merytoryczny nadzór, oraz samą szatę graficzną, dzięki której lektura jest przyjemna estetycznie i wartościowa w swej treści.
Przy całej rzetelności faktograficznej Trybalski wyraźnie i umiejętnie celuje w szerokiego odbiorcę, można więc śmiało założyć, że walory „Wszystko za K2” docenią nie tylko ludzie tworzący środowisko górskie.
Ilona „Księżniczka” Łęcka
Książka „Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników” jest dostępna w naszej księgarni – ksiegarnia.wspinanie.pl.
