Złote Czekany 2013 – pierwsze decyzje i przymiarki

Położone u podnóża Masywu Mont Blanc miasteczka Chamonix i Courmayeur w dniach 3-6 kwietnia ponownie staną się stolicami światowego alpinizmu. Stanie się to dzięki 21. edycji wręczenia Złotych Czekanów – dorocznych międzynarodowych nagród w naszej dyscyplinie.

***

Choć do uroczystości zostało jeszcze półtora miesiąca, trwają już intensywne przygotowania i podjęto pierwsze decyzje. Pierwsza dotyczy składu Jury. Będzie ono liczyć cztery osoby.

Jury Złotego Czekana 2013. Od lewej: przewodniczący Stephen Venables
(w 1988 roku po zejściu z Everestu), Silvo Karo, Gerlinde Kaltenbrunner i Katsutaka Yokoyama

Skład jury:

• Stephen Venables. 58-letni brytyjski alpinista będzie przewodniczącym jury. Venables, uważany za teoretyka alpejskiego stylu wspinania, jest współautorem (z Andy Fanshawem) książki „Himalaya Alpine Style. The Most Challenging Routes on the Highest Peaks”, Bâton Wicks, 1999. Inna jego książka, „Higher Than the Eagle Soars: A Path to Everest”, zdobyła w 2007 roku nagrodę na Festiwalu w Banff.

  Jego największym osiągnięciem alpinistycznym jest nowa droga na wschodniej ścianie Everestu i wejście na szczyt bez tlenu jako pierwszy Brytyjczyk (1988). Ma również szereg osiągnięć w innych rejonach Himalajów, Karakorum i Hindukuszu, ponadto w Andach Patagońskich i Peruwiańskich. Był prezesem Alpine Club w latach 2005-2007. Stephen Venables pełnił już raz funkcję przewodniczącego jury Złotego Czekana w 2006 roku, kiedy uhonorowano przejście Vince Andersona i Steve House’a na południowo-wschodniej ścianie Nanga Parbat.

• Silvo Karo. Jeden z najlepszych słoweńskich alpinistów, ma obecnie 52 lata. W swojej karierze rozwiązał wiele problemów alpinistycznych, takich jak ściana Bhagirathi III w Garhwalu, poprowadził też wiele nowych dróg w Andach Patagońskich – na Cerro Torre, Fitz Roy i Torre Egger. W Karakorum dokonał jednodniowego przejścia drogi Eternal Flame na Trango Nameless Tower (2006). Silvo Karo jest także aktywistą organizacji Mountain Wilderness. W 2006 roku był członkiem jury Złotego Czekana, gdy jej przewodniczącym był Stephen Venables.
• Katsutaka Yokoyama. 31-letni japoński alpinista jest członkiem nieformalnej grupy wspinaczkowej „Giri Giri Boys”. W 2008 roku, wraz ze swoim partnerem Yasushi Okada, został uhonorowany Złotym Czekanem za zdobycie południowo-wschodniej ściany Mount Logan (5959 m) w górach Alaski (Kanada). Jury pod przewodnictwem Grega Childa doceniło wówczas styl jego przejść i rolę, jaką odgrywał przy propagowaniu stylu alpejskiego wśród japońskich alpinistów. Innym jego znanym osiągnięciem była łańcuchówka na Denali (6194m, Alaska). W towarzystwie Fumitaki Ichimury i Yusuke Sato przeszedł wówczas pod rząd w dniach 11-18 maja 2008 drogi Isis Face i po zejściu Rampą – drogę Slovak Direct.
• Gerlinde Kaltenbrunner. 41-letnia Austriaczka jest pierwszą kobietą, która weszła na wszystkie ośmiotysięczniki Ziemi bez wspomagania sztucznym tlenem. Na dodatek Gerlinde dokonywała swych wejść często trudnymi drogami i przeważnie w małych zespołach. Pamiętamy zakończenie jej drogi do Korony Himalajów w sierpniu 2011 roku, gdy wspięła się na K2 północnym filarem w towarzystwie Darka Załuskiego i Kazachów Maxuta Żumajewa i Wasilija Piwcowa, na ostatnim odcinku wyprzedzając ich wszystkich w drodze do wierzchołka. Ostatnim jej wyczynem było wejście w stylu alpejskim na Nuptse (7861 m). W ciągu 4 dni, w maju 2012 powtórzyła w towarzystwie niemieckiego alpinisty Davida Göttlera drogę Bettembourg-Hall-Rouse-Scott prowadzącą na ten szczyt z Kotła Zachodniego.

Oprócz Złotych Czekanów za najlepszy wyczyn w poprzedzającym roku, począwszy od edycji 2009, organizatorzy przyznają również Złoty Czekan za całokształt osiągnięć alpinistycznych – od 2012 roku noszący nazwę Nagrody imienia Waltera Bonattiego.

Walter Bonatti i Doug Scott w 2011 r. (fot. Anna Piunowa / mountain.ru)

Pierwszym laureatem nagrody był właśnie sławny włoski alpinista, zmarły w 2011 roku Walter Bonatti. W kolejnych latach uhonorowano kolejnych zasłużonych alpinistów:

• 2010 – Reinhold Messner
• 2011 – Doug Scott
• 2012 – Robert Paragot

Robert Paragot – nagroda im. Waltera Bonattiego 2012
(fot. pioletsdor.com)

Znane jest już nazwisko tegorocznego laureata. Nagrodę imienia Waltera Bonattiego otrzyma austriacki alpinista Kurt Diemberger.

***

Kurt Diemberger urodził się 16 marca 1932 roku w Villach. Od wczesnej młodości intensywnie wspinał się w Alpach. Zaczynał sezon w Alpach Zachodnich, gdy dobre warunki panowały na drogach lodowych, a kończył we wrześniu na ścianach Dolomitów. Utrzymując ten rytm działalności Kurt Diemberger zgromadził imponującą liczbę wybitnych przejść.

Kurt Diemberger (fot. desnivel.com)

W latach 1956-58 przeszedł ze swoim przyjacielem i towarzyszem z liny, Wolfgangiem Stefanem trzy sławne północne ściany – Matterhornu, Eigeru i Grandes Jorasses. Ma na swym koncie też wiele nowych dróg, m.in. środkiem północnej ściany Gran Zebrú (in Königsspitze, 1956 r.), północną ścianą Lyskamm (1956 ) i północno-wschodnią ścianą Piz Roseg (1958).

W 1957 roku Diemberger wziął udział w małej, czteroosobowej wyprawie w Karakorum. Jego towarzyszami byli Hermann Buhl, Marcus Schmuck i Fritz Wintersteller. Działając w tak małym zespole i bez pomocy tragarzy wysokościowych, czterej Austriacy dokonali w dniu 9 czerwca 1957 pierwszego wejścia na Broad Peak (8051 m). Po tym sukcesie Kurt Diemberger z Hermannem Buhlem zaatakowali dziewiczy szczyt Chogolisa (7665 m), co zakończyło się śmiercią tego ostatniego, w wyniku upadku z nawisem.

W 1960 roku Diemberger był jednym z najaktywniejszych uczestników szwajcarskiej (ale w obsadzie międzynarodowej) ekspedycji na Dhaulagiri (8167 m), kierowanej przez Maxa Eiselina. 12 maja 1960, w pierwszym zespole szturmowym Diemberger stanął na dziewiczym i wielokrotnie wcześniej atakowanym szczycie. Tym samym dołączył do wąskiego grona ludzi mających więcej niż jedno pierwsze wejście na ośmiotysięcznik, a wkrótce stał się jedynym żyjącym z nich. Przed nim dokonali tego tylko Hermann Buhl (Nanga Parbat i Broad Peak) oraz Gyaldzen Norbu (Makalu i Manaslu). Hermann Buhl zginął w 1957 roku na Chogolisa, a Gyaldzen Norbu w 1961 roku na Langtang Lirung.

Znacząca była też działalność Diembergera w Hindukuszu, gdzie wyjeżdżał wielokrotnie i wspinał się zawsze w małych zespołach.

W dorobku Kurta Diembergera znajdują się jeszcze wejścia na kilka innych ośmiotysięczników: Makalu (wiosną 1978 roku), Everest (jesienią 1978), Gasherbrum II (1979) i K2 (1986). Schodząc z K2 Diemberger wraz ze swoją towarzyszką Julie Tullis i kilkoma innymi alpinistami został zaskoczony przez burzę i zablokowany w obozie IV. Julie zmarła wskutek choroby wysokościowej natomiast Kurt, obok innego Austriaka Willi Bauera, był jednym z dwóch ludzi, którzy zdołali się uratować, doznał jednak poważnych odmrożeń.

Będąc już w zaawansowanym wieku, w następnych latach Diemberger kontynuował swoją górską przygodę w nieco niższych górach, głównie w Chinach, urozmaicając ją pracą filmową i pisarską, wygłaszając też niezliczone prelekcje.
*
Trudno jeszcze powiedzieć, jak zaawansowane są prace nad przygotowaniem listy przejść nominowanych do tegorocznych Złotych Czekanów. Niewątpliwie zakulisowe dyskusje i zabiegi trwają już od dawna. Na oficjalnej stronie internetowej http://www.pioletsdor.com pojawiają się informacje o wybitniejszych przejściach, mogących aspirować do tej prestiżowej nagrody. Są to przejścia w najrozmaitszych górach świata: Dolomitach, Masywie Mont Blanc, Andach Patagońskich, górach Alaski i na Ziemi Baffina, w Karakorum i w Himalajach. Z zaskoczeniem nie znalazłem tam jednak ani słowa o polskim zimowym sukcesie na Gasherbrumie I… Czyżby zima została wykluczona w nowej regule Złotego Czekana?

Janusz Kurczab

Źródła: pioletsdor.com