Historia Brytana i odpowiedź na Apel Piotra Korczaka

Niedawno zostaliśmy wezwani publicznie przez Piotra „Szalonego” Korczaka do zaprzestania używania nazwy „Brytan” przez portal wspinanie.pl. Swoje żądanie nazwane apelem* moralnym uzasadnił on wieloma zarzutami. Zanim jednak ustosunkujemy się do jego „wezwania”, chcielibyśmy przybliżyć historię pisma „Brytan”.

Brytan od ksero do bitów

Historia magazynu Brytan rozpoczyna się w 1989 roku. Jego inicjatorami byli Piotr Korczak i Jacek Zaczkowski, którzy w latach 1989-90 wydali trzy numery magazynu. Wydawcami następnych dwóch numerów Brytana byliśmy my (Wojciech Słowakiewicz i Piotr Turkot). Do 1996 roku wspieraliśmy (z różnym zaangażowaniem) kolejnego wydawcę magazynu Darka Króla – pracą, redakcją, rysunkami, tekstami i papierem drukarskim.

Brytan swój najlepszy okres zawdzięcza właśnie Darkowi Królowi, który od numeru 6 (1993) był główną siłą napędową pisma, stopniowo przekształcając kilkustronicowy biuletyn informacyjny w prawdziwy magazyn wspinaczkowy. Ostatni papierowy numer, wtedy już naprawdę kultowego Brytana, został opublikowany w 1997 roku. W sumie przez 9 lat ukazało się 14 oficjalnych numerów pisma oraz dwa wydane poza oficjalnym obiegiem.

Po 2 latach przerwy, w 1999 roku, uruchomiliśmy za zgodą Darka Króla stronę internetową i forum nawiązujące do historii magazynu:

Podjęliśmy wstępną (bardzo wstępną) próbę reaktywowania Brytana – jednego z nielicznych w Polsce pism traktujących tylko o wspinaczce. Jak powiodą się nasze zamysły to czas pokaże. (cytat ze strony startowej Brytana, 13 czerwca 1999)

Przez rok serwis działał jako Brytan, natomiast w 2000 roku podjęliśmy decyzję o przemianowaniu strony na wspinanie.pl. Od tamtego czasu nazwa Brytan, a dokładniej Brytan Zone, spełniała i spełnia rolę zwyczajową, podkreślając kontynuację idei, jaka przyświecała nam (i innym redaktorom oraz autorom) przy tworzeniu pisma w latach 90.

Przez lata serwis poszerzył znacząco swoją tematykę, ze strony piszącej jedynie o wspinaniu sportowym staliśmy się portalem poruszającym tematy w zasadzie z każdej dziedziny szeroko powiązanej ze wspinaniem. Tym samym w znaczący sposób wyszliśmy poza program pisma, ustalony redakcyjnymi wstępniakami kolejnych ekip.

Nie nam oceniać nasz wkład w historię Brytana, ale faktem jest, że byliśmy bezpośrednio zaangażowani w powstanie 6 numerów w latach 1990-1991 oraz 1993-1995 (w sumie było ich 14), to również my jako jedni z pierwszych zainicjowaliśmy pomysł pisania o wspinaniu w internecie, tworząc w 1999 roku serwis wspinaczkowy, który działa już 13 lat.

Szczegółowe kalendarium magazynu, wraz ze spisem osób współtworzących papierowego Brytana, znajdziecie na końcu tekstu.

Jedyny dysponent

Szkoda, że historię Brytana, pisma, które prawie przez dekadę, w latach 90. opisywało polskie wspinanie sportowe, wspominamy przy okazji konfliktu wywołanego przez Piotra Korczaka. Jeden z inicjatorów Brytana od jakiegoś czasu w taki sposób wypowiada się na temat używania przez nas nazwy Brytan:

Niniejszym oświadczam, że jestem jedynym dysponentem Brytana, a wszelkie poprzednie nieopatrzne cesje mam w dupie.

Wzywam Was – przestańcie niniejszym posługiwać sie słowem Brytan, którą nadałem Wam kiedyś w nadziei realizacji pewnego zobowiązania moralnego.

Zastanawialiśmy się, jak zareagować na to wezwanie Piotra Korczaka, przyznającego sobie prawo do całego dorobku Brytana, w którego tworzeniu mieliśmy niemały przecież udział. Można by używać zarówno argumentów prawnych, jak i właśnie odwoływać się do moralności i etyki. Sądzimy jednak, że najlepiej będzie, gdy oddamy głos Jackowi Zaczkowskiemu, współtwórcy pierwszych 3 numerów Brytana:

Decyzję o wydawaniu „Magazynu Informacyjno-Szturmowego BRYTAN” podjęliśmy z Piotrkiem na jednym z naszych wspólnych wyjazdów. Miał „głosić chwałę swoich wydawców i hańbę ich wrogów”.  W praktyce zapewnić błyskawiczny, jak na tamte czasy, dostęp do informacji i stanowić trybunę dla tych z nas, którzy zaczęli postrzegać wspinanie jako dyscyplinę stricte sportową.

Piotrek przygotował większość tekstów. Ja korzystając z PC AT w Oddziale Uczelnianym PPTK w Gliwicach złożyłem ośmiostronicową broszurę, powieliłem na kserokopiarce i 100 egzemplarzy pierwszego numeru stało się faktem. Do współpracy przy następnych numerach zaprosiliśmy Janusza Krajewskiego i Waldka Podhajnego. Udało się wydać jeszcze dwa.

Jesienią 1989 roku o naszym pisemku dowiedziała się Biblioteka Narodowa. Zostałem pouczony o obowiązkach wydawcy i zobowiązany do dostarczania egzemplarzy sygnalnych oraz zarejestrowania tytułu.

Niedługo potem z powodów osobistych na wiele lat przestałem się wspinać. Informację o przekazaniu przez Szaleńca tytułu w ręce Myszy i Sproketa przyjąłem z ulgą i świadomością, że to co razem zaczęliśmy będzie godnie kontynuowane.

Ponieważ nie miałem okazji zrobić tego wówczas, teraz nadrabiam zaległości:

Robicie dobrą robotę Panowie! I róbcie ją dalej.

oraz Darkowi Królowi, właścicielowi praw do magazynu Brytan, za którego sprawą pismo w latach 1993-1997 przeżywało swój najlepszy okres:

Potwierdzam, że dałem Myszy stare pliki i powiedziałem mu, że możecie używać nazwy Brytan i logo psa na stronie. Naprawdę nie miałem i nie mam z tym żadnego problemu. Uważam, że wasza strona jest kontynuacja idei tego co robiliśmy z Brytanem i jest odpowiedzią na nowe czasy, spełnia rolę i jest dobrze prowadzona.

Brytan a moralność

Fakt, że Piotr Korczak w ogóle nie wspomina o ważnych współtwórcach, zarówno pozycji, jak i idei Brytana, świadczy o swoistej uzurpacji. Świadczy również o tym, że cała afera związana z nazwą Brytan jest traktowana przez niego instrumentalnie.

Spór o Brytana to kolejny przejaw wojny Piotra Korczaka z nami. Jak sam deklaruje, nie chce w tych zmaganiach korzystać z prawnych możliwości, a „jedynie” ogranicza się do „moralnego” apelu, wzywając nas do oddania podobno oszukańczo wykorzystywanej nazwy.

Nie mamy zamiaru ulec temu moralnemu szantażowi zwłaszcza, że wykrzykuje go osoba, która wielokrotnie łamała i łamie zasady publicznego prowadzenia sporu. „Skurwysyny”, „kłamcy”, „manipulatorzy”, „lichwiarze”, „bandyci”, „szantażyści” to tylko wybrane i wcale nie najlżejsze epitety, jakimi obrzuca nas Piotr Korczak.

W tej wojnie wytacza również inne działa, pomawiając nas m.in. o zawłaszczenie wspinaczkowego rynku medialnego, chęć przejęcia Inicjatywy Naszych Skał, tłamszenie za pomocą cenzury oponentów, pisanie „gotowców adwokackich”, porzucenie Koleżeństwa na rzecz biznesu, podsłuchiwanie i szantażowanie krytyków, zdradę nieżyjących przyjaciół, czy nawet o organizowanie „wpierdolu – za pomocą jakiejś zorganizowanej 'klaki'”.

Paradoksalnie, te wyssane z palca zarzuty wypisuje nie gdzie indziej, tylko właśnie na „cenzurowanym” forum wspinanie.pl.

Przez 12 lat istnienia forum dyskusyjne było i jest jednym z nielicznych miejsc w polskim internecie, na którym można wyrażać swoje opinie zarówno wspinaczkowe, jak i polityczne. Ten pomysł na otwartość względem różnych, także kontrowersyjnych opinii, realizujemy również na stronach odredakcyjnych portalu, na co dowodem są m.in. podnoszone przez nas sprawy Malanphulan, czy Golden Lunacy. W całej historii portalu nie odmówiliśmy publikacji żadnego autorskiego tekstu, wyrażającego opinię w ważnej dla środowiska sprawie!

Jedynym tekstem, który nie został opublikowany, był tekst Piotra Korczaka – oto jego fragment:

Oświadczenie Emila Kaczadze w sprawie „Golden Lunacy”:
Oświadczam ze na skutek dyspozycji wydanych mi wczoraj przez szefa Reichssicherheitshauptamt SS-Obergruppenfuhrera Ernsta Kaltenbrunnera kwestia „Golden Lunacy” jest od tej pory kwestią bezpieczeństwa IV Rzeszy…

Komentarz wydaje się zbyteczny, jeśli jednak ktoś ma ochotę zapoznać się z pełnym brzmieniem myśli Piotra Korczaka, to tekst znajdzie tutaj.

W całej historii wspinanie.pl zablokowaliśmy dostęp do forum dyskusyjnego jedynie kilkunastu użytkownikom – w większości przypadków byli to anonimowi prowokatorzy i spamerzy. W ostatnich miesiącach możliwość pisania na forum straciły dwie znane z imienia i nazwiska osoby (za uporczywe pomawianie i trollowanie).

W kwietniu postanowiliśmy Piotra Korczaka „zbanować” za nieustanne ataki związane z „aferą GL”, które dołączał do każdej swojej wypowiedzi zupełnie niezwiązanej ze sprawą, a dotyczącej tematyki stricte wspinaczkowej (newsy, artykuły, testy butów etc.). Aby pokazać absurdalość zarzutów, że „ban” był spowodowany zbliżającą się rozprawą sądową, zdecydowaliśmy na przywrócenie Piotrowi Korczakowi dostępu do forum GL i Hyde Parku. Z tej możliwości korzysta on codziennie, mimo, że wg nas przekracza swoimi wpisami wszelkie normy. Nie chodzi o poglądy, które każdy ma prawo wypowiadać, ale sposób, w jakie je artykuuje – agresywne wyzwiska i pomówienia. Jego wypowiedzi tolerujemy tylko i wyłącznie dlatego, że jako były członek Kapituły Jedynki broni równocześnie swojego werdyktu i wyraża opinię części środowiska w sprawie GL.

Podsumowując, uważamy, że portal wspinanie.pl ma wszelkie prawa do używania dodatkowego hasła w postaci Brytan Zone w swoim logo. Uznajemy, co poświadczają inni współtwórcy, że kontynuujemy pomysł i idee związane z linią pisma z jego najlepszych czasów. Według nas uzurpacje Piotra Korczaka nie mają ani rzeczywistych podstaw prawnych, ani co istotniejsze moralnych.

———–

Kalendarium Brytana

Numer 1, Gliwice wrzesień 1989,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy AKA Gliwice
Redakcja: Emil Kaczadze, Jacek Zaczkowski

Numer 2, Gliwice październik 1989,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy AKA Gliwice
Redakcja: Emil Kaczadze, Jacek Zaczkowski; Wydawca: Odział Uczelniany PTTK Gliwice

Numer 3, Gliwice maj 1990,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy
Redakcja: Emil Kaczadze, Jacek Zaczkowski, Benon Styja

Numer 4, Kraków listopad 1990,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy
Redakcja: Wojciech Słowakiewicz, Michał Wayda, Piotr Turkot, Tomasz Samitowski
Wydawca: Wojciech Słowakiewicz, Piotr Turkot

Numer 5, Kraków styczeń 1991,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy
Redakcja: Wojciech Słowakiewicz, Michał Wayda, Piotr Turkot, Tomasz Samitowski; Współpraca: Mariusz Biedrzycki, Tomasz Ręgwelski, Jacek Trzemżalski
Wydawca: Wojciech Słowakiewicz, Piotr Turkot

Numer 6 (8**), Kraków luty 1993,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy Sekcji Wspinaczkowej „Korona” Kraków
Ekipa redagująca: Darek Król, Jacek Trzemżalski, Tomasz Samitowski, Piotr Drobot, Piotr Turkot, Wojciech Słowakiewicz, Piotr Kruczek

Numer 7, Kraków kwiecień 1993,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy Sekcji Wspinaczkowej „Korona” Kraków
Ekipa redagująca: Darek Król, Jacek Trzemżalski, Tomasz Samitowski, Piotr Drobot, Piotr Turkot, Wojciech Słowakiewicz, Piotr Kruczek, Piotr Dawidowicz; Współpraca: Andrzej Marcisz, Tomasz Ręgwelski

Numer 8, Kraków kwiecień 1993,
Magazyn Informacyjno-Szturmowy Sekcji Wspinaczkowej „Korona” Kraków
Ekipa redagująca: Darek Król, Piotr Drobot, Tomasz Samitowski, Wojciech Słowakiewicz, Jacek Trzemżalski, Piotr Turkot, Piotr Kruczek, Krzysztof Zieliński, Piotr Dawidowcz

Numer 9, Kraków sierpień 1995,
docelowo dwumiesięcznik
Sądowa rejestracja pisma przez Darka Króla; Wydawca: View Finder Darek Król
Do wydania nr 9 przyczynili się: Darek Król, Wojciech Słowakiewicz, Kropka, Piotr Górka, Piotr Turkot, Piotr Drobot

Numer 10, Kraków marzec 1996,
Magazyn Wspinaczkowy
Wydawca: View Finder Darek Król
Do wydania nr 10 przyczynili się: Darek Król (szef całości), Piotr Górka, Krzysztof Zieliński, Ula Wróbel, Marcin Michałek,  Piotr Drobot, Wojciech Słowakiewicz

Numer 11, Kraków sierpień 1996,
Szturmowo-Informacyjny Magazyn Wspinaczkowy
Wydawca: „Brytan” Kraków
Do wydania nr 11 przyczynili się: Darek Król (szef całości), Piotr Górka, Krzysztof Zieliński, Ula Wróbel, Piotr Drobot, Dariusz Kaptur, Kuba Rozbicki, Marcin Bartocha

Numer 12, Kraków jesień 1996,
Szturmowo-Informacyjny Magazyn Wspinaczkowy,
Wydawca: Agencja Promocyjna „Brytan” Kraków
Stała ekipa: Darek Król, Alek Wilk, Piotr Górka, Witek Brejde, Piotr Bodziak
Do wydania nr 12 przyczynili się: Mariusz Bąk, Przemek Kowalski, Jacek Kudłaty, Marcin Michałek, Andrzej Mucha, Grzegorz Pleśniak, Kuba Rozbicki, Wojciech Słowakiewicz, Darek Sokołowski, Krzysztof Wielicki, Andrzej Wolszakiewicz, Robert Wollek

Numer 13, Kraków luty 1997,
Szturmowo-Informacyjny Magazyn Wspinaczkowy
Wydawca: Agencja Promocyjna „Brytan” Kraków
Stała ekipa: Kuba Barbasz, Witek Brejde, Piotr Bodziak, Piotr Górka, Darek Król (redaktor naczelny), Alek Wilk
Do wydania nr 13 przyczynili się: Mariusz Bąk, Władek Janowski, Piotr Drobot, Marcin Michałek, Jacek Ostaszewski, Rafał Przybylski, Adam Potoczek, Wojciech Słowakiewicz, Darek Sokołowski, Krzysztof Starek, Marcin Tomaszewski, Robert Wollek

Numer 14, Kraków luty 1997,
Szturmowo-Informacyjny Magazyn Wspinaczkowy,
Wydawca: Agencja Promocyjna „Brytan” Kraków
Darek Król (redaktor naczelny), Alek Wilk (z-ca redaktora naczelnego)
Stała ekipa: Kuba Barbasz, Piotr Górka, Grzegorz Mikowski, Michał Wayda
Stali felietoniści: Witek Brejde, Piotr Bodziak, Marcin Michałek, Marcin Tomaszewski, Darek Paluch, Tomasz Ręgwelski, Sebastian Wutke
Do wydania nr 14 przyczynili się: Piotr Drobot, Grzegorz Grochal, Władek Janowski, Jacek Jurkowski, Jacek Kudłaty, Bogdan Kulka, Grzegorz Pleśniak, Adam Potoczek

Informacje o Brytanie, mocno niekompletną, można również znaleźć w Bibliotece Narodowej (ostatnia aktualizacja wpisu 27 marzec 2012), do której odsyła link w haśle o Piotrze Korczaku w wikipedii, utworzonym 26 marca 2012. Wpis ten pomija pozostałych twórców „Brytana”.

*Apel Piotra „Szalonego” Korczaka został opublikowany na climb.pl (3 lipca 2012), KW Warszawa (2 lipca 2012) oraz w kilkukrotnie na forum wspinanie.pl.

**Poza „oficjalnym obiegiem” ukazały się dwa numery Brytana (6 i 7) wydane przez Haralda Kittela i S. Gaika, z którymi współpracowali Jacek Trzemżalski i Piotr Drobot. Tak Harald Kittel wspomina motywacje z 1992 roku:

Bardzo chcieliśmy wtedy czytać o wspinaniu, stąd pojawienie się takiego samizdatu, w okresie, gdy Brytan nagle przestał się ukazywać (zresztą naraziliśmy się, bo przecież to nie my wymyśliliśmy Brytana i nie nasz on był, a my chcieliśmy tylko – jak to się mówi – pomóc). Tylko zapomniałem zapytać czy możemy, hihi).

Odniesienie do tego epizodu w historii pisma znajduje się na okładce numeru 6 oficjalnego Brytana – w nawiasie podana jest cyfra 8. Numeracja kolejnych „oficjalnych” wydań Brytana nie uwzględnia tych 2 edycji.

Wojciech Słowakiewicz i Piotr Turkot