BHP wspinania – Kask. Utrapienie czy zbawienie?

Kask jest jednym z bardziej kontrowersyjnych elementów wyposażenia wspinaczkowego. W tym sensie kontrowersyjnym, że wzbudza silne emocje: negatywne, gdy masz go nosić i euforyczne, jak dostaniesz kamieniem w łeb. W kasku oczywiście. Bo jak „wolisz beeez”1 to już żadnych emocji może nie być…

Podchodząc do sprawy racjonalnie to kask ma spełniać następujące funkcje:

  • ma chronić głowę przed perforacją przez spadające przedmioty;
  • ma chronić głowę przy uderzeniu o twardą powierzchnię przy odpadnięciu.

W ten sposób zresztą kask jest testowany. Zrzuca się na niego obciążniki większe i mniejsze, obłe i szpiczaste, z góry i ze skosu. A nawet zrywa się szarpnięciem z głowy (manekina). Siły jakie powstają muszą mieścić się w granicach określonych w normie PN – EN 12492 zajmującej się kaskami wspinaczkowymi2.

Kiedy nie nosić?

Decyzję o nie noszeniu kasku należy podejmować po dojrzałym namyśle, biorąc pod uwagę poniższe przesłanki silnie przemawiające za użyciem kasku:

  • kruszyzna,
  • ludzie nad nami,
  • niedoświadczony partner,
  • brak własnego doświadczenia3,
  • słaba, rzadka asekuracja,
  • własna asekuracja (trad),
  • więcej niż wyciąg skały nad nami,
  • możliwość niekontrolowanych lotów (w złej pozycji, np. głową w dół),
  • wspinanie w trawersie,
  • wspinaczka z dziabkami,
  • zjazdy,
  • profesjonalny wygląd ;-).

Przesłanki do wspinania bez kasku:

  • lita skała,
  • solidna, gęsta asekuracja,
  • przewieszenie.

Jak kupować?

Po pierwsze, zakładając że kupujemy atestowany kask przeznaczony do wspinaczki, podstawowym warunkiem zakupu powinna być wygoda noszenia i łatwość regulacji. Jeżeli będzie niewygodny to nie będziemy go nosić na głowie. A kask w plecaku, w namiocie czy też przypięty do uprzęży nie spełnia swych funkcji.


Prawidłowe zakładanie kasku

Łatwość regulacji jest ważna, gdy zakładamy i zdejmujemy czapkę czy kominiarkę. Kask luźno telepiący się na głowie też słabo chroni i łatwo spada na oczy lub zsuwa się na potylicę zadzierzgując zapięcie na krtani.

Nie bez znaczenia są względy estetyczne. Chętniej nosimy to, w czym się dobrze prezentujemy. Uważajcie tylko na samodzielnie dobierane naklejki na kaski. Producenci ostrzegają przed potencjalnie szkodliwym wpływem rozpuszczalników zawartych w kleju na skorupę kasku.

Producenci zalecają, by kask wymienić na nowy po każdym poważnym uderzeniu. Nie każde uszkodzenie będzie widoczne na zewnątrz. Kask należy wymienić także po upływie okresu użytkowania podanego w instrukcji przez producenta – ze względu na starzenie się tworzyw sztucznych.

Inne czynniki, które warto wziąć pod uwagę przy zakupie kasku:

  • obecność zaczepów do czołówki, a na zimę do przyłbicy (szyby);
  • łatwość regulacji rozmiaru po zdjęciu czy założeniu czapki;
  • dobra wentylacja latem, ochrona przed przewiewaniem zimą – otwory muszą być tak skonstruowane, by wiatr w nich nie wył4;
  • kolor kasku – biały się mniej nagrzewa5.
  • kaski o konstrukcji skorupowej są bardziej trwałe i lepiej nadają się do alpinizmu i na wyprawy, podczas których będą gniecione w plecakach i wysiadywane na biwakach;
  • kaski o konstrukcji piankowej, czy też hybrydowej są lżejsze i poręczniejsze, ale są też mniej odporne na brutalne użytkowanie;
  • kask głębszy zapewnia lepszą ochronę potylicy i skroni.

Rada na koniec:

Zawsze lepiej być kamieniodawcą niż kamieniobiorcą, więc wychodź na wspinanie na tyle wcześnie, by w ścianie być pierwszym zespołem.

Andrzej Makar Makarczuk

1) W reklamie Mountain Dew w polskojęzycznej wersji pada pytanie: Nie nosisz kasku? „Wolę beeez” brzmi odpowiedź.

2) Wymogi wytrzymałościowe kasków roboczych określone są w innej normie EN 397. Nie wdając się w szczegółowe analizy można stwierdzić, że są dwie różnice: brak badań na amortyzację skośną i brak wymagania odporności na zrywanie. Co do kasków rowerowych i innych to znalazłem tylko jeden kask jednocześnie spełniający wymogi norm dla wspinaczki, kanioningu oraz pedałowania i koniowania (byłby super na nasze forum) – SCARAB firmy Kong.

3) Ale jeśli jesteś ekspertem to uważaj: kamień może o tym nie wiedzieć.

4) W ostateczności można zalepić je plastrem czy daktejpem.

5) Ale czarny wyszczupla :-).

Andrzej Makarczuk wspina się od 1977 roku, od 1995 roku jest instruktorem PZA. Od wielu lat przewodniczy Komisji Szkolenia AKG.



  • Komentarze na forum Dodaj swój wątek

    Kaski - profesjonalny wygląd ;-). [13]
    Jak widzisz kogoś w kasku (w skałach) na westcie, i…

    6-04-2009
    kali