Złoty Czekan 2008 – zmiany, ale czy na lepsze?

W minioną sobotę, 25 kwietnia 2009 roku w Chamonix została przyznana po raz siedemnasty nagroda Złotego Czekana (Piolet d’Or).  Po wielu zawirowaniach i odwołaniu zeszłorocznej edycji nagrody [news], w tym roku Złoty Czekan miał powrócić w nowej, odświeżonej formule. Nie udało się co prawda uniknąć przedstawicieli mediów w składzie Jury, o co apelował w swoim liście otwartym znany amerykański wspinacz i laureat nagrody Steve House [news], ale cieszył fakt, że sama impreza po rocznej przerwie znów powróciła do kalendarza.   

Tegoroczni laureaci nagrody Złotego Czekana 2008
(fot. Anna Piumova/mountain.ru)

Duże kontrowersje budził w tym roku skład jury, w którym znalazł się między innymi Słowak Dodo Kopold. Sami Słowacy ostro zaprotestowali przeciwko zasiadaniu Dodo w Jury, publicznie kwestionując jego wejścia na Gasherbrum I i II oraz potępiając go za pozostawienie na Broad Peak swojego partnera Vlado Plulika, który poniósł tam śmierć. Atmosferze nie sprzyjało też wspólne oświadczenie American Alpinie Journal i American Alpine Club o nie aprobowaniu nowej formuły nagrody Złotego Czekana. Wątpliwości mogła budzić także lista nominowanych wspinaczy, a raczej brak na niej Walerego Babanowa i Viktora Afanasjewa, którzy z wytyczonymi bez użycia tlenu w odstępie 20 dni dwoma nowymi drogami w stylu alpejskim na ośmiotysięcznikach Broad Peak i Gasherbrum I wydawali się pewniakami, co najmniej jeśli chodzi o nominację. A nominacje do nagrody za rok 2008 przedstawiały się następująco:

1. Pierwsze przejście południowo-zachodniej ściany Kamet (7756m, Indie) – japoński zespół Kazuya Hiraide i Kei Taniguchi – Samurai Direct M5+ WI5+, 1800m, styl alpejski w dniach 26.09-07.10.2008 [news],
2. Nowa droga na południowej ścianie Nuptse I (7861m, Nepal) – francuski zespół Stephane Benoist i Patrice Glairon Rappaz za wytyczenie nowej drogi w stylu alpejskim – Are You experienced? M5 90°, 2000m w dniach 27-30.10.2008 [news],
3. Pierwsze przejście wschodniej ściany Cerro Escudo (2450m, Chile) – Amerykanin Dave Turner za wytyczenie w solowej 34-dniowej wspinaczce drogi Taste the pain A4+, 1200m w grudniu 2007 i styczniu 2008 roku [news],
4. Nowa droga na północnej ścianie Kalanka (6931m, Indie) – japoński zespół Fumitaka Ichimura, Yusuke Sato i Kazuki Amano za wytyczenie nowej drogi M5, 1800m w stylu alpejskim we wrześniu 2008 roku,
5. Pierwsze przejście północnej ściany Tengkampoche (6500m, Nepal) – szwajcarski zespół Uelli Steck i Simon Anthamatten za wytyczenie nowej drogi w stylu alpejskim Checkmate M7 WI5 6/A0, 2000m w dniach 21-24.04.2008 [news],
6. Łańcuchówka na Denali (6194m, Alaska) – japoński zespół Fumitaka Ichimura, Yusuke Sato i Katsutaka Yokoyama za przejście pod rząd drogi Isis Face 6 w skali Alaskańskiej 2350m, zejście Rampą i ponowne wspięcie się drogą Slovak Direct 6 w skali Alaskańskiej 2900m w dniach 11-18.05.2008.

Zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami kryteria wyboru najlepszego przejścia miały być następujące: pomysłowość i innowacja w wyborze celu, styl alpejski, odkrywczość, samowystarczalność zespołu, techniczne umiejętności, przebieg drogi, ryzyko, efektywność przy wykorzystaniu posiadanego sprzętu, przejrzystość relacji ze wspinaczki, poważanie dla partnerów i zespołu, a przede wszystkim przykład dla kolejnych pokoleń. Po takich deklaracjach spodziewano się, że być może roczna przerwa była dobrym pomysłem, bo oto nagroda wraca w odmienionej formule. Tymczasem sobotni werdykt Jury był chyba zaskoczeniem dla wszystkich. Owszem oczekiwano zmian, ale chyba nikt nie spodziewał się aż takich zmian w formule nagrody.

Po obradach, Jury w składzie:

Doug Scott (Anglia) Przewodniczący Jury
Dario Rodriguez (Hiszpania) dziennikarz magazynu Desnivel
Dodo Kopold (Słowacja)
Jim Donini (USA)
Peter Habeler (Austria)
Yong ImDuck (Korea) dziennikarz

zdecydowało przyznać trzy nagrody Złotego Czekana, a każdej z nich przyświecało inne motto:

• Nagrodę Złotego Czekana za ducha odkrycia otrzymali Kazuya Hiraide i Kei Taniguchi za pierwsze przejście południowo-zachodniej ściany Kamet (7756m, Indie). Tym samym Kei Tanihuchi została pierwszą kobietą wyróżnioną tą prestiżową nagrodą.
• Nagrodę Złotego Czekana za zaangażowanie i determinację otrzymali Fumitaka Ichimura, Yusuke Sato i Kazuki Amano za nową drogę na północnej ścianie Kalanka (6931m, Indie).
• Nagrodę Złotego Czekana za trudności techniczne otrzymali Uelli Steck i Simon Anthamatten za pierwsze przejście północnej ściany Tengkampoche (6500m, Nepal).

Przewodniczący Jury Doug Scott dodał: Wszystkie nominowane wejścia są znakomite. Obecna edycja oznacza odrodzenie nagrody Złotego Czekana. Nie ma dla nas żadnych przegranych ani zwycięzców…

Jako uzupełnienie nowej formuły nagrody Brytyjski Klub Alpejski przyznał własną nagrodę za, jak to określono „Ducha Alpinizmu”, grupie wspinaczy, którzy brali udział w akcji ratunkowej  hiszpańskiego alpinisty Inaki Ochoa na południowej ścianie Annapurny [news].

W tym roku została też po raz pierwszy wręczona nagroda Złotego Czekana za całokształt dokonań (Lifetime Piolet d’Or). Jej pierwszym laureatem został włoski wspinacz Walter Bonatti. 78-letni Bonatti w latach 50. i 60. zasłynął szeregiem wspaniałych przejść w Alpach. Wspinaczkowy świat usłyszał o Bonattim, kiedy jako 18-latek dokonał w 1949 roku przejścia Filara Walkera na Grandes Jorasses. Dwa lata później dokonał pierwszego przejścia wschodniej ściany Grand Capucin, a wytyczona przez niego droga była w owym czasie najtrudniejszą wspinaczką w zachodnich Alpach.

Jak widać, tegoroczna edycja nagrody przeszła wręcz rewolucyjne zmiany. Czy jednak można mówić o zmianach na lepsze. Niewątpliwie apele wybitnych alpinistów o zmianę formuły nagrody nie znalazły odzwierciedlenia w jej obecnej edycji. W jury w dalszym ciągu zasiadają przedstawiciele mediów, a sama nagroda został rozdrobniona na kilka kategorii tracąc chyba na swoim prestiżu. Siłą Złotego czekana było to, że przyznawano tylko jedną nagrodę. Czy zatem w przyszłym roku czekają nas kolejne nowe kategorie…?

Wilan

Źródła: planetmountain